2015(e)ko abenduaren 15(a), asteartea

GREZIAKO DEMOKRAZIARI BURUZKO OINARRIA

DEFINIZIOAK.
Bouleterion:
Tholos-aren ondoan dagoen bilera lekua da.
Bertan Atenasko 500en kontseilua Ekklesiarako legegintza prestatzen zuen eta hau  , Ekklesia, hamar egunetan behin Pnyxen ospatzen zen.
Arohelenistikoan Metroon eraikuntzak Bouleretion zaharra zegoen lekuan eraikia izan zen.
Boule:
Atenasko hirietan biltzen zen batzarra, hiriko gaiak jorratzeko arduradun ziren hiritarrentzako bakarrik zen.
Epistata: 
 Atenaseko burua da 24 orduz, Hiri-Zigilu eta giltzak gordetzen ditu. Kontzeilu eta ekklesian arduradun zuzena da.
Heroi hiponimoak: 
Heroi Eponimoak, Atenasko 10 tribuei dagozkien heroiak dira, brontzez eginda zeuden eta hamarrak ilara luze baten kokatuta zeuden Agorako administrazio guneko kale nagusian (zehazki Metroon, erregistro, aurrean). Eponimoen monumentua  berriak edo jakinarazpen publikoak zabaltzeko edota adierazteko erabiltzen zen, tribu bakoitzak bere heroiaren azpian jartzen zituen, kortxo baten antzera, eta jartzen zituzten gauzen artean:
erreklutamendu militarra, ohore publikoak, hurrengo legezko gertaerak, eta proposatutako legegintza guztiak.Komunikabideen aitzindaria zirudien.
Tholos:
Pritaniako, 500en kontseiluko batzorde exekutiboko, etxebizitza da, non berrogeita hamar senatari elikatzen eta gauetan hamazazpi senatariren beharrak asetzen ditu. Horregatik diru publikoarekin ordaintzen. Han, Bouletorioaren ondoan, egunak dituen hogeita lau ordutan zehar aurkituko zenituzke, zure beharrak asetzeko prest
Pynx
Ekklesia biltzen zuen lekua, berezAtenas erdialdeko muino harritsu bat dena.
Agor: 
Espazio publiko garrantzitsuena zen, gaur egungo plazen balioidea. Azoka-leku eta batzar-toki gisa erabiltzen zuten grekoek.
Ostrazismoa: 
Estatuarentzat mehatxu izan zitezkeen herritarrak erbesteratzea zekarren zigor politikoa zen. Zigortuari harri bat ematen zitzaion eta 10 urtez hiritik kanpo zegoen.
10 tribuak:
Atenaseko demokrazia sortu zenean hiritar guztiak hamar taldetan banatu zituzten, bakoitzak orakuluak aukeratutako heroi eponimo batekin.
Ekklesia : 
Hiritarren asamblada nagusia, gizonezkoak ziren hiritar denak batzen ziren (~6.000) eta dekretu eta akordioak bozkatu, epaiketa publikoei zegozkien lege proposamenak bozkatu eta zenbait magistratuen hautaketa egiten zen.

GALDERAK.

1.Demokrazian, nork du burujabetza? 
a)Enperadoreak du burujabetza
b) Ekklesiak du burujabetza, hiritar bakar batzuk dute boterea eta hiritar hori ereditarioki aldatzen doa 
c)Demokrazian, Ekklesiak (hiritarren biltzarra) du burujabetza politikoa, eta herritarrek denen artean dute boterea bere poloitikoen hautaketan ere (zuzenean aukeratuak, zozketaz eta txandaketaz)

2. Atenasko hiritarrek (gizonezkoak) derrigorrezko formakuntza militarra bete ondoren…
a)...karguetatik libre bizi ziren, nahi zutena egin zezaketen.
b)...politikaren zerbitzuan zeuden, batetik asanbladan Ekklesia eta bestetik 500en kontseiluaz Boule.
c)...Boyule taldera pasatzen ziren nahiz eta nahi ez izan.

Bi aristokraten arteko borroka hedatu zen boterea eskuratu arren. Zein bi jarraitzaileen artekoa izan zen?
  1. Sofisten eta Klistenesen jarratzaileen artean.
  2. Platon eta Klistenesen jarratzaileen artean.
  3. Isagoras eta Klistenesen jarratzaileen artean.

Klistenesek, 10 tribuak eratu zituen; baina hasieran kantitatea desberdina zen. Zenbat tribu zeuden? Zergatik aldatu zituzten?
  1. 16 tribu zeuden eta hainbat tribuk heroi eponimoa konpartitzen zutenez, hamar tribuetara pasa zen.
  2. 6 tribu zeuden, baina batzuetan komunitate kultural desberdinak zeudenez, lau tribu gehiago sortzea erabaki zuen Klistenesek.
  3. 4 tribu zeuden hasieran, baina tribu berriek harreman territoriala izateko 10 izatea erabaki zuen Klistenesek.
     
Zer da demarchos?
  1. demokraziaren oinarria ezarri zuten Klistenesen jarratzaile filosofoak
  2. Ekklesian bozkatutakoren emaitzak boletina ofizialean idazteko arduradunak.
  3. Demosaren burua, gizonezko magistratua.



    10 TRIBUAK
    BOULÉ
    PRITANIA
    EPISTATA

    Zer dira
    Atenaseko demokrazia sortu zenean hiritar guztiak hamar taldetan banatu zituzten, bakoitzak orakuluak aukeratutako heroi eponimo batekin.
    Hiriko gai ohikoen hitz egiteko asamblea zen.
    Antzinako Grezian erabiltzen zuten dibisio tenporala
    Antzinako Grezian magistratua,Haien atribuzioak hiri bakoitzean ezberdinak ziren.
    Zeintzuk dira bere funtzioak
    Tribuaren partaideak, beraien heroi eponimoaren aspian zegoen harri bateanlegeak propozatu behar zituzten gero bozkatzeko.
    Eklesiara eramango diren dekretuak prestatu. Eta 500en kontseiluak eguneroko lan administratiboei aure egin.
    Boule organizatzeko erabiltzen zituzten.
    Tholos eta estatuaren seilua bababestea eta erregistro publikoen giltzak gordetzea.
    Nola osatzen dira
    Clistenesek sortu zituen  10 tribuak
    10 tribuetatik 50 herritar zozketaz aukeratzen zituzten.       
    Urte bat hamar zatitan banatu eta zati bakoitza pritania bat da.
    Pritanoen artean eguneroko zozketatutako conseiluaren presidentea zen.





Nola egiten zituzten herritarrekin lege proposamenak?
Hirritarrek bere proposamenak  Heroi Eponimoetan jartzen zituzten. Bakoitzak bere heroiaren azpian jarri behar zuen eta denbora finko bat pasatzerakoan, Pritaniak jasotzen zituen geroago Ekklesian adosteko eta erabakiak hartzeko.
Nortzuk eta nola “ekklesia” antolatzen zuten?
Epistatak konbokatzen zuen Ekklesiak


2015(e)ko irailaren 28(a), astelehena

FILOSOFO BERRIAREN BURUAN, ZER?

1. Batxilergoan hasi gara FiLoSoFiA ikasgai gisa ematen eta hilabete bat pasa denez ebaluatzeko ordua heldu zaigu. Gure buruari galdetu behar izan diogu : Zer ikasi dugu? Nola ikusi duzu lehengo hilabete honetan ikasgaia? Nola sentitu gara klasean? Zerk harritu zaitu gehiago? Pentsaeran aldaketan izan dituzu?. Badakit niri iritzia entzun nahi dozuela. Horregatik, atzerako kontaketa hastera noa! HIRU...BI...BAT.....!!!!!

Lehenik eta behin, FiLoSoFiAri buruz hitz egin aurretik aurkezpentxo bat egiteko bideo labur bat ikusiko duzue, gure ikasgai hau deskribatzen dauena: https://vimeo.com/136219310


Hasteko, klasean egin dugun guztia espero ez nuela azpimarratu nahi nuke, nire anaiak TXAPA handia jaso zuela komentatu zidalako (Platon, Sokrates, Descartes, Diogenes, Blablablabla....Horregatik, irakasleak FiLoSoFiAn, informatikarekin izan duen kemena eta ahalegina, klase didaktikoagoak eta praktikoagoak egiteko gailendu behar nuela eskatu dit nire buruak. Horri esker, ikasgaia era ezberdinean antolatzen ikasi dugu, non MARIPURI andereñoa (maistra zorrotza derrigortzen gaituena berak esaten duen dana egitera) ez dago eta maistrak daukan boterea klasean, dizipuloen berdina da.

Bigarrenez, klasean teoria pittin bat ikusi dugu, horien artean: Etika, Greziar demokrazia, Injustizia eta Justizia, Politika...; baina, gehien gustatu nedo harritu nauena ez nuke definituko teoria bezala, baizik eta TEORIA PURA Y DURA bezala eta gai hori JAKITURIA da. José Luís Sampedroren bideoak (jakinduriari buruzkoa), "hitzek" pertsonengan eduki dezaten eragina deskubritu nuen, jendeak argitasun eta zuzentasun horrekin hiztegitea ohituta ez bainago. Bideotxo horretan bi esaldi nabarmendu nahi ditut:
-"¡La libertad no es tener libertad de expresión sino la libertad de pensamiento!" *
-"¡Qué es la sabiduría!.¡El arte de vivir, no el arte de hacer cosas!*
 
https://www.youtube.com/watch?v=uXMA2fjNwfw(------------- HAMEN BIDEOTXOA

*Esaldi honek nire ustez esan nahi du, gizarteak edukatzen gaituela honek nahi duen modura pentsa dezagun, orduan independienteki pentsatzen badakigu aske garela deritzo.
**Holan interpretatuko nuke: bizitzeko ez dugula denbora osoan zehar gauzak egiten, baizik eta gu betetzeko eta osotzeko, azkenean askatasunera heldu arte.
Horrez gain, demokrazia do D€moKra$yan dauden motak eta bakoitzaren ezaugarriak eta garaiak aztertu ditugu. Hona hemen bien arteko diferentziak zuzena eta ordezkapen metodo bidezkoa

  • Demokrazia zuzena: Antzinako Greziar garaian,hiritarrek lege proposamenak egiten zituzten (heroi Eponimoen monumentuan) eta zuzenean parte hartzen zuten Ekklesia deritzon asanblada nagusian. Nire ustez, nenetazko demokrazia da, herritarrekin parte hartzen dutelako ez ordezkari batzuk. Gainera, herritarren betebeharra zen parte hartze ez zen politikari baten lanpostua
  • Ordezkapen bidezko demokrazia: Gaur egungo gizartean, hiritarren botere zuzena hauteskundeetan hasi eta amaitzen da, hau da, politikariak aukeratzen dituzte eta SE SUPONE.. herritarrek ordezkatzen dituztela. Nire iritziz, demokrazia honek ez ditu hirritarren beharrak islatzen, ordezkapenen bidez herritarrek ezin dezaketelako proposamenak ezta legeak adostu. Gainera, politikariek ez dute jokatzen herritarren bizitza errazago izateko, baizik eta diru lortzeko eta hien interesak defendatzeko. 




Hirugarrenez, aurretik azaldutako teoria ez dugu buruz ikasten. Ez horixe!. Bideoen bidez edo praktikan jarriz sartzen zaizkigu gauzka burura. Esaterako, Antzinako Greziar garaiko demokrazia hiru klaseen artean antolatu dugu, Ekklesiaren bidez, Bouleren bidez, Heroi Eponimoen bidez edota Aktak eginez. Hala ere, batzutan zertarako balio duten gauzak ez dakigu eta horregatik, alde hori garatu behar dugu, hau da, Zertarako?. Bestalde, ikaskideen arteko harremana aldatzeko posibilitatea izan du, ere.


 Azkenik, ebaluazioren inguruko iritzi orokor gisa, aipatu nahi nuke: erablitzen hasi garen metodologia praktikoa  ulertzea ez dela zaila baina pixkana-.pixkanaka laguntzaren bidez, xehetasun guztiak antzematen ditugu. Gainera, ikasgaia joko bat izango balitz bezala interpretatzen dugunez, ez dugu ikusten aspergarria denik nahigabe ikasten dugulako. Baina ondiño badauz arazoak, adibidez, irakaslea ez dugula oso ondo ulertzen. Horregatik, proposatu nahi nuke ea Amaiak astiroago hitz egin dezakeen eta denbora guztian gaiez aldatzen ez egotea. 


Hitz gutxitan esanda, hasieran ez nuen pentsatzen horrelako izango zela irakasgaia, baizik eta zaila eta asko ikasi behar zena; baina nahiago dut metodo hau, gauzak gure bizitzara moldatzea garrantzitsua baita,TXAPA ikasi baino.

                                                                              THE END

2015(e)ko irailaren 17(a), osteguna

Ellos dicen mierda

"Lo llaman democracia, pero no lo parece"

             ELLOS DICEN MIERDA NOSOTROS AMÉN (La Polla Records)
  Mil colegas quedan
tiraos por el camino
y cuántos más
van a quedar.
Cuánto viviremos, cuánto tiempo moriremos
en esta absurda
derrota sin final
Dos semanas, tres semanas
o cuarenta mil mañanas,
que pringue, la madre de dios.
Cuánto horror habrá que ver,
cuántos golpes recibir,
cuánta gente
tendrá que morir.
La cabeza bien cuidadada
o muy bien estropeada y nada
nada que agradecer.
Dentro de nuestro vacío
sólo queda en pie el orgullo
por eso seguirémos de pie
Mogollón de gente
vive tristemente
y van a morir
democráticamente
y yo, y yo
no quiero callarme
La moral  prohíbe
que nadie la proteste
ellos dicen mierda,
nosotros amén,
amén, amén, amén,
a menudo llueve.